Corocznie coraz więcej notuje się pożarów traw, co związane jest głównie z ich wypalaniem przez ludzi. Wciąż nasuwa się pytanie dlaczego ludzie wypalają trawę z powierzchni pól, nieużytków i przydrożnych rowów?

- Często padająca odpowiedź to: w celu poprawy estetyki i użyźnienia gleby. Jest to jednak błędne rozumowanie społeczeństwa.

W celu poprawy estetyki mającej na celu usunięcie starej, suchej trawy (pozostałości po zimie), skuteczniejszym i bardziej bezpiecznym sposobem jest ścięcie jej. Nie ulega wątpliwości, że wypalanie traw jest sposobem o wiele szybszym, prostszym i łatwiejszym ale należy zdać sobie sprawę z zagrożeń i niebezpieczeństw z tym związanych. Ponadto w miejscach wypalania traw pozostają czarne miejsca, które znikają dopiero, gdy nowa trawa urośnie na odpowiednią wysokość, co jest bardziej nieestetyczne niż widok suchej trawy.

Jeśli chodzi o wypalane traw w celu "użyźnienia gleby" to przeprowadzone badania naukowe potwierdziły jednoznacznie, że tego rodzaju praktyki przynoszą jednak więcej szkody niż zysku. Dowiedziono, że na terenach, gdzie wypalano trawy zbiory siana są o 25 % niższe niż na terenach gdzie trawa została skoszona. Kilkuletnie wypalanie traw może w efekcie doprowadzić do 8-krotnego obniżenia zbiorów z wypalanego obszaru. Ogień niszcząc trawy, powoduje zanik roślin motylkowych, co jest skutkiem nadmiernego rozwoju chwastów. Zabija również mikroorganizmy żyjące na powierzchni gleby odpowiedzialne za jej użyźnianie w ten sposób obniżając poziom próchnicy w glebie. Tak więc zamiast spodziewanych zysków - wypalanie traw przynosi same straty.

Najbardziej wzmożonym okresem pożarów traw jest okres wiosenny, głównie przełom marca i kwietnia. Z analizy stanu ochrony przeciwpożarowej rejonu działania Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Zawierciu wynika, że najwięcej pożarów w 2003 r. zanotowano w dziale uprawy, rolnictwo - 422 na 964 wszystkich. Jest to niewątpliwie związane z wypalaniem traw. Często dochodziło do przypadków gdzie pożar wymykał się spod kontroli osobie wypalającej trawy i rozprzestrzeniając się swoim zasięgiem obejmował również obszary leśne, zabudowania mieszkalne i gospodarcze, zakłady pracy, powodując wysokie straty materialne. "Niewinne" wypalanie traw przeradzało się w duże pożary. Niejednokrotnie dochodzi do śmierci osób wypalających trawy w wyniku zaczadzenia.

W okresie wypalania traw notuje się nawet do kilkudziesięciu wyjazdów dziennie jednostek straży pożarnych. Pożary te nie powodują strat bezpośrednich lecz powodują znaczny wzrost kosztów utrzymania jednostek straży pożarnych.
Z analiz wynika, że celowe podpalenia traw to około 82 % wszystkich pożarów traw. 18 % stanowi przypadkowe zaprószenie ognia przez różne osoby, najczęściej spowodowane przez wyrzucanie niedopałków z przejeżdżających samochodów, pociągów i pieszych przechodniów rzucających niedopałki papierosów na pobocze drogi.

Należy również zaznaczyć, że tego typu postępowanie jest zabronione.

Zgodnie z § 63 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów w lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk zabronione jest wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych oraz palenie tytoniu, z wyjątkiem dróg utwardzonych i miejsc wyznaczonych dla pobytu ludzi.

W myśl art. 45 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o Ochronie przyrody zabrania się wypalania roślinności na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych lub w strefie oczeretów i trzcin.

Zgodnie z Art. 59 ust. 1 pkt. 1 w/w ustawy kto wypala roślinność na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, rowach, pasach przydrożnych, szlakach kolejowych, w strefie oczeretów lub trzcin, podlega karze aresztu albo grzywny. Postępowanie w sprawach, o których mowa wyżej, prowadzi się na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Kto sprowadza pożar mienia w znacznych rozmiarach w myśl przepisów art. 138 § 1 i 2 Kodeksu karnego podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 8.
W związku z powyższym Państwowa Straż Pożarna apeluje do społeczeństwa o rozważenie niebezpieczeństwa związanego z wypalaniem traw, a osoby starsze prosi o pouczenie dzieci i zapoznanie ich z wynikającym z tego niebezpieczeństwem, w związku z czym zaleca się przeprowadzenie szkoleń i rozmów na w/w temat nauczycieli z młodzieżą szkolną.

Przez swoją lekkomyślność stajemy się często niszczycielami środowiska, w którym żyjemy.